BORSA HİKAYELERİ
- 31/01/2020 - 02:41
- Bu Haber Kere Okundu
-
BORSA HİKAYELERİ
BORSA HİKAYELERİHollanda Lale Soğanı BalonuLale çılgınlığı, diğer adlarıyla Lale balonu ve Lale spekülasyonu, Hollanda Altın Çağı’nda lale(Tulipa) soğanlarının fiyatlarının aniden aşırı derecede yükselip daha sonra çöküşe geçtiği döneme verilen isimdir. Balonların en eski ve en tuhaflarından biri olan bu örnek 1636 ile 1637 yıllarında yaşanmıştır. Lale soğanı ilk kez Kanuni Sultan Süleyman zamanında Hollanda büyükelçisi tarafından İstanbul’dan alınıp Hollanda’ya getirilmiş ve tanıtılmıştır. Zaman içerisinde lale, bir lüks ve statü sembolü haline gelmiştir. Şubat 1637’de, Lale Çılgınlığı’nın doruk noktasında, laleye dayalı sözleşmeler yetenekli bir zanaatkârın yıllık gelirinin 10 katına satılmıştır. Kısa vadede zengin olma güdüsü ile ortaya çıkan Lale Çılgınlığı ve benzer spekülatif balonlar tarihte varlıkların el değiştirdiği birçok piyasada çeşitli mallara hücum şeklinde görülmüştür. Bu bağlamda ortaya çıkan ve ilk kitlesel çılgınlık olarak tanımlanan Lale Çılgınlığı, Hollanda ekonomisini uzun vadeli bir krize sürüklemiştir. Bu olay genelde tarihteki ilk spekülatif balon (veya ekonomik balon) olarak bilinir. Lale çılgınlığı terimi günümüzde varlık fiyatlarının gerçek fiyatlarından sapmasını ifade eden bir benzetme olarak kullanılmaktadır.Ekonomi tarihinin ilk spekülasyonu olarak kabul edilen ve İngiliz gazeteci Charles Mackay’ın “Olağanüstü Kitlesel Yanılgılar ve Kalabalıkların Çılgınlığı” kitabı ile popüler olan Lale Çılgınlığı, başta Hollanda olmak üzere birçok ülkeyi etkisi altına almıştır. Bu kitapta lale çılgınlığının ulaştığı nokta çeşitli anekdotlarla da desteklenmektedir. Bu anekdotlardan bir tanesi aynı zamanda meraklı bir botanist olan İngiliz bir kâşif ile ilgilidir. Hollanda gezisi sırasında varlıklı bir Hollandalı’nın bahçesinde gördüğü lale soğanını küçük cep bıçağı ile soyup inceleyen kâşif, soğanı daha küçük parçalara ayırarak incelemeye koyulur. Bu sırada durumu fark eden ev sahibi hışımla İngiliz kâşifin yanına giderek ne yaptığını sorar. “Dünyanın en ilginç soğanını inceliyorum.” cevabına “O bir Admiral Van der Eyck.” diye karşılık verir. Nazikçe teşekkür eden kâşif, gördüğü bu ilginç soğanın adını kaydetmek için not defterini çıkarır ve ev sahibine ülkelerinde bu soğanların yaygın olup olmadığını sorar. İngiliz kâşif bu tür soğanların ülkede oldukça yaygın olduğunu, isterse kendisine hepsini gösterebileceğini söyleyen ev sahibinin teklifini kabul eder. Sokakları ve insan güruhlarını geçtikten sonra kâşif ev sahibinin kendisini yargıcın huzuruna getirdiğini fark eder ve merakına yenik düşerek parçalara ayırdığı soğanın dört bin florin değerinde olduğunu öğrenir. Üzerinde araştırma yaptığı lale soğanının değeri olan dört bin florin karşılığında senet imzalayana kadar hapiste tutulur. Bu, lale çılgınlığının geldiği noktayı en iyi açıklayan anekdotlardan bir tanesidir.1630’lu yıllarda Hollanda’da savaşların geride kalmasının da yarattığı olumlu hava ile hisse senetlerinin değeri artmış, konut fiyatları yükselmiş, insanlar bu tür değerleri ve malları spekülatif amaçlarla alıp satmaya başlamışlardı. Aynı dönemde talep artışı ile spekülatif amaçlı alım satımlar lale soğanı için de yapılmaya başlandı. Bu talep artışı lale soğanı fiyatlarının artmasına ve giderek özel lale piyasaları oluşmasına yol açtı. Hollanda’da o tarihte ortalama yıllık ücret 200 ile 400 gulden arasında değişiyordu. Lale soğanlarının fiyatı ise 200 – 250 gulden aralığına kadar fırlamış, yani bir çalışanın yıllık ücretine eşit hale gelmişti. 1636 yılında lâle soğanları Hollanda’nın çeşitli bölgelerinde satışa sunulmuştu ve bu sayede toplumun tüm üyeleri adeta lâle ticaretine teşvik edilmişti. Birçok kişi aniden zengin oldu. Herkes lâle tutkusunun sonsuza kadar süreceğini, dünyanın her tarafından zenginlerin Hollanda’ya gelerek ne fiyat istenirse istensin ödeneceğini hayal etti. Sahip oldukları lâle soğanlarına daha yüksek kar marjıyla alıcı bulmayı umut eden halk, fiyatları gitgide yukarı çekiyordu. Fiyatlar yükseldikçe yükselmiş, geleceğe dönük sözleşmeler yapılmıştı. Bu tür sözleşmelerle lale soğanı alanların bunları daha pahalıya satarak para kazanacakları inancında olmaları da fiyatları yukarı çeken başka bir etmendi. 3 Şubat 1637 tarihinde bütün piyasa alaşağı oldu ve lale sözleşmelerinin alıcısı kalmadığı anlaşılınca sözleşme sahipleri lale yetiştiricilerine sözleşme borçlarını ödeyemediler.Lale piyasası böylece çöktü ve fiyatlar hızla düştü. Balon patlamış, lale yetiştiricileri de spekülatör sözleşme sahipleri de büyük zararlarla karşılaşmışlardı. Ne yazık ki, tüm tarafları tatmin etmek oldukça zordu, bu yüzden halkın büyük bir kısmı ciddi zararlara uğradı. Lale yetiştiricileri, laleleri almayan sözleşme sahiplerini dava ettiler. Davalar aylarca sürdü, ama paraların ödenmesi hiçbir zaman tam olarak gerçekleşmedi. Panikleyen spekülatörler hükümetten yardım isteyerek, lâle sözleşmelerinin yüzde on fiyatla iptal edilebilmesini sağladı. Her şeye rağmen, lâle çılgınlığı son bulduğunda, Hollanda derin bir ekonomik bunalımın içine girmişti.Kaynak: bireyselyatirimci.comYorumlar
Bu habere henüz yorum yapılmamış. İlk yorum yapan siz olun.
Yorum Yaz
-
AŞIK MAHCUBİ' IN MUTLU GÜNÜ ...
AŞIK MAHCUBİ'MUTLU GÜNÜ Kilisli aşık mahcubi oğlu fatih classis ga ...
-
Gezitayfa.com Sitesini İncelediniz mi ...
Seyahat etmek, yeni yerler keşfetmek ve farklı kültürleri tanımak her zaman insa ...
-
GAZiANTEP WEB TASARIM ...
Gaziantep Web Tasarım firması Nimbus Yazılım hızlı hizmet anlayışı ile ön plana ...
- Melike Görkmen >>> SADAKAT YOLU
- İbrahim özgünseven >>> SENİ BULDUM YARABBİ (Şiir)
- İbrahim Özgünseven >>> Başbuğ Türkeş’i Anlamak İçin Vefalı ve Vicdanlı Olmak
- İbrahim Özgünseven >>> Nostalji Olsun, "NEREDE O ESKİ BAYRAMLAR" Diyenlere "BURADA" Diyelim
Yazarlarımız
Haberler
ÇEKER’DEN MAÇA DAVET ‘’ŞİMDİ BİRLİK ZAMA ... 20/04/2024
GAZİANTEP KENETLENDİ Gaziantep FK’nın Trendyol Süper Lig’in 33. haftasında 21 Nisan Pazar günü Kalyon Stadı& ...
GAZİANTEP BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE MECLİSİ’Nİ ... 20/04/2024
Büyükşehir Belediyesi Meclis Toplantı Salonu’nda gerçekleşen birleşimde, meclis divan katipleri, meclis başkan vekille ...
Bursa da Pazar günü dışarı çıkacak olan ... 20/04/2024
Açıklamada, 21 Nisan Pazar günü saat 10.30 itibariyle Saltanat Kapıdan başlayarak Pınarbaşı Parkında son bul ...
BAYRAM COŞKUSU, SAHADA MÜCADELE EDEREK Y ... 20/04/2024
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı dolayısıyla düzenlenen 3x3 Basketbol Turnuvası ve Mini Futbol Şenliği organ ...
Gazze su kıtlığıyla karşı karşıya kaldı! ... 20/04/2024
Gazzedeki hükümetin Medya Ofisinin Telegram hesabından yapılan açıklamada, Gazze Şeridindeki işgalin ...
Bursa Devlet Tiyatrosu, sezonun iddialı ... 20/04/2024
Emine Irmak Bavkır, Ayşe Dinç, Ceren Kayış, Cenk Turan, Fatih Kasap, Öykü Esendemir Örük, Emre Yaşa, Serkan Çet ...
BİSİKLET SÜRÜŞ EĞİTİMLERİ BAŞLIYOR ... 20/04/2024
Menteşe Belediyesi ile Muğla Bisiklet Derneği paydaşlığında 10 yaş üzerindeki herkese yönelik düzenlenen bisiklet eğit ...
23 NİSAN BAYRAMI MENTEŞE’DE COŞKUYLA KUT ... 20/04/2024
23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı tüm yurtta olduğu gibi Menteşe’de de tiyatro gösterisi, resim sergisi, şehi ...
ERZURUM BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ’NİN YENİ D ... 19/04/2024
Erzurum Büyükşehir Belediye Başkanı Mehmet Sekmen’in başkanlığında toplanan mecliste meclis başkanlık divanı, encüme ...
ŞAHİNBEY BELEDİYESİ’NDEN ÇİFTÇİLERE 43 M ... 19/04/2024
Şahinbey Belediyesi’nin çiftçilere vermiş olduğu fide desteği 43.500.000 adeti buldu. Şahinbeyli çiftçilere daha ön ...