Adalet mi, İyilik mi?

Adalet kavramı iyilik
veya kötülük kavramlarından daha farklı bir durumu ifade eder. Adalet; iyilikte de kötülükte de eşit fırsatlara
sahip olmayı ifade eder. Yüce Allah
Müslüman olan veya olmayan herkeste iyilik ve kötülük yapma yeteneğini birlikte
vermiştir. Müslümandan kötülük yapma
fırsat ve yeteneğini alıp onların doğrudan cennete, Müslüman olmayandan da
iyilik yapma fırsat ve yeteneğini alıp doğrudan cehenneme gitmelerini
sağlamamıştır. Bu, Yüce Allah’ın adaletine uygun bir paylaşım değildir. İyilikte
de kötülükte de herkese aynı fırsat ve yeteneği vermiş ve bunlardan birine
yapılacak olan tercihe göre de ceza ve ödül koymuştur. Ceza ve ödülde de yine
herkes için aynı ölçüleri koymuştur. Yüce Allah cezayı verirken kişinin hak
ettiğinden daha fazlasını vermezken ödülü kişinin hak ettiğinden daha fazlasını
veriyor. Ancak ödülde fazladan verilen pay yine herkes için geçerlidir. Yüce
Allah, kötülük yapmada Müslümana bir imtiyaz tanımamıştır. Kötülük yapan bir
gayrimüslimin cezası neyse aynı kötülüğü yapan bir Müslümanın cezası da
aynıdır. Yüce Allah’a şirk koşmanın veya O’nu inkar etmenin cezası bütün
insanlar için aynıdır. Cinayet, tecavüz, zulüm, işkence ve diğer her türlü
kötülüklerde de durum aynıdır. Aynı şey iyilikler için de geçerlidir. Adalet,
bütün canlı ve cansızları denge içinde ve bir arada tutan zemindir. Cansızlar
arasındaki denge bir adalettir ve canlılar arasındaki adalet bir dengedir. Bu dengenin
bozulması veya yok olması her şeyi anlamsızlaştırır, değersizleştirir ve kaotik
bir ortamın doğmasına neden olur.
Kim zerre miktarı hayır
yapmışsa onu (karşılığını) görür. Kim de zerre miktarı şer işlemişse onu
(karşılığını) görür.
(Zilzâl Suresi – Ayet : 7-8 ) ayetlerinde Müslüman gayrimüslim ayırımı
yapılmamıştır.
Fakat insanlar iyiliği de kötülüğü de kendi lehlerine bloke
edip başkasını bunlardan yoksun bırakmayı seçerek adaletsizlik yaparlar. Kendileri
başkasına kötülük yapıp aynı kötülüğün kendilerine yapılmasına karşı çıkarak
adaletsizlik yaparlar. Yine kendilerine iyilik yapılmasını isterken başkasına
da aynı iyiliğin yapılmasını istemezler. Başlangıçta kendilerini diğerlerine
göre daha fazla hak sahibi olarak görürler. Bir insan diğerlerine göre daha fazla servet
sahibi olabilir, daha fazla yetki sahibi olabilir, daha fazla ilim sahibi
olabilir, daha fazla iyilik veya kötülük sahibi olabilir ama daha fazla hak
sahibi olamaz. Avantajlar, dezavantajlar, iyilikler, kötülükler, kazanım ve mahrumiyetlerin
hepsi haklar çerçevesinde dağıtılmışsa bütün bu alanlardaki asimetrik durum
adaletsizliği ifade etmez. Ama eğer bunlar haklar çerçevesinde dağıtılmamışsa
hepsinde eşit olmak bile adaleti ifade etmez.
Aynı koşullarda olan beş çocuktan birini tokatlayıp dördüne çikolata
veren kişinin durumu iyilik, kötülük ve adalet açısından analizi şöyledir:
1.
Bir
çocuğu döverek bir kötülük yapmıştır
2.
Dört
çocuğa çikolata vererek dört iyilik yapmıştır
3.
Dört
çocuğa çikolata verip birine vermeyerek dört adaletsizlik, dolayısıyla dört
kötülük yapmıştır.
4. Dört
çocuğa çikolata verirken birini yoksun bırakmasının yanı sıra aynı anda onu dövmesi
fazladan bir adaletsizlik oluşturmuştur.
Bu olayda
bir kötülük, dört iyilik ve beş adaletsizlik yapılmıştır. Adaletsizlikler de
kötülüğe çevrildiğinde altı kötülük ve dört iyilik yapılmıştır. Kul hukukunda
kul affetmeden Yüce Allah affetmeyeceği için yaptığı iyilikler kulun hakkından
düşülmeyecektir.
Eğer çocuğa
yapılan kötülük ırk, renk, dil, din, mezhep, cinsiyet, coğrafya, statü ve
benzeri bir amaçla yapılmışsa yapılan her ayrımcılık sayısı dört (çocuk sayısı)
sayısıyla çarpılarak kötülüğün toplam sayısı bulunacaktır. Bunların hepsi birer
adaletsizlik olduğu için kötülük için bulunan sayı ikiyle çarpılacaktır. Dövülen
çocuk kapsamında; yoksun bırakılırken aynı anda dövülen çocuğun yine aynı anda ırk,
renk, dil, din, mezhep, cinsiyet, coğrafya, statü ve benzeri bir amaçla yapılmış
olması bulunan sayıyı katlayacaktır. Eğer çocuk, engelliyse, hastaysa, açsa, susuz ise, yaralıysa, çok korkmuşsa
bulunan kötülük sayısı ayrıca bunlarla çarpılacaktır. Bunların dışında çocuğun
ailesinden, sevenlerinden ve onun için üzülenlerden her birisi için yapılan kötülük
sayısı katlanacaktır. Dövme eylemindeki sayı, şiddet ve miktar kötülüğün
sayısını daha da artıracaktır. Eğer bu dövme eylemi çocuğun biyolojik veya
psikolojik yapısında geçici veya kalıcı izler bırakmışsa, yahut bu dövme olayı
başka bir olumsuzluğa veya olumsuzluklara sebebiyet vermişse bunlar ayrıca
hesaplanacaktır. Çocuk bu dövme olayından dolayı gözlerini kaybetmişse
görmediği nesne, insan, hayvan ve bitki sayısınca bu kötülüğün sayısı
artacaktır. Eğer dil ve konuşma yeteneğini yitirmişse hayatı boyunca
konuşamadığı harflerin sayısınca bu sayı artacaktır. Eğer duyma yeteneğini
yitirmişse duyması gereken harf ve ses sayısınca kötülüğün sayısı artacaktır.
Görme, duyma veya konuşma yoksunluğu nedeniyle başkalarının zarar ve eziyet görmesine
sebep olursa kötülüğün sayısı o oranda artacaktır. Özetle kötülüğün sayısı
kelebek etkisiyle artacaktır. Burada Yüce Allah’ın, kamunun ve tabiatın
yasaları çiğnendiği için sayı ayrıca artacaktır. Bütün kötülükler için aynı
ölçüler geçerlidir.
Eğer kişi
haksız yere bir insan öldürürse o insanın hayatı boyunca, görebileceği,
duyabileceği, temas edebileceği, nesne, insan, hayvan ve bitki sayısınca,
tadabileceği, koklayabileceği emtia sayısınca, hayatı boyunca yapabileceği
hareket sayısınca, edinebileceği bilgi ve deneyim miktarınca, düşünebileceği,
düşünce, yorum ve analiz adedince, yiyeceği ve içeceği su, içecek ve yemek
miktarınca, giyeceği giyim, bineceği vasıta sayısı ve miktarınca, konuşabileceği,
duyabileceği ve okuyabileceği harf ve
ses sayısınca, sahip olabileceği gelir ve mülkiyet miktarınca, edinebileceği
onur, şeref ve haysiyet miktarınca, alabileceği zevk, sevinç, mutluluk, sevgi
ve huzur miktarınca, artık göremeyeceği yıldızlar, çimler ve kumsaldaki kum
tanecikleri adedince, hayal edebileceği hayalleri miktarınca, Maktulün ölüm
anında çektiği acı miktarınca, aynı şekilde onun ailesi, akrabaları, sevenleri ve
onun için üzülenlerin duyacakları acı, üzüntü ve görecekleri zarar miktarınca ve bütün bunlarla birlikte Yüce
Allah’ın, tabiatın ve kamunun yasağını çiğneme oranında hakka girmiş olacaktır.
Bu hakların her biri için bir saat cehennemde yansa bu katrilyonlarca yıldan
daha fazla eder. Aslında haksız yere bir insan öldürmek yeryüzündeki bütün
canlıları, bütün cansızları, bütün yıldızları, Ay’ı, Güneş’i, renkleri,
kokuları, tatları, duyumları, mevsimleri, rüzgarı, bilgiyi, serveti, sevgiyi,
şefkati, merhameti, iyiliği, hayalleri, yerleri, gökleri kısacası bütün her şeyi
yok etmek demektir. Çünkü ölen kişi
bunların hepsinden yoksun kalacaktır. Dolayısıyla hepsi gasp edilmiştir. Üstelik
sonsuza kadar bir daha dünyaya gelme şansı olmayacaktır. Kişi bu suçu ırk,
renk, dil, din, mezhep, cinsiyet, coğrafya, statü ve benzeri bir saik ile
işlemişse kuşkusuz bu suç katlanarak artacaktır. Kişinin ölümü hak edip etmediği konusu da kişi
ve kesimlere göre belirlenemez. Kişinin ölümü halinde yoksun kalacağı haklar
dolayısıyla katilin hesabını vermek mecburiyetinde olduğu sonuçlar, Yüce Allah
ve yukarıda izah edildiği gibi O’nun koyduğu tabii yasalar belirlemiştir.
İmtiyaz ve
ayrımcılık konusu hariç aynı ölçüler iyilikler için de geçerlidir. Ahiret günü
büyük hesaplaşmada bütün iyilikler, kötülükler ve adaletsizliklerin birim
sayısı ve miktarları çıkarılacak, adaletsizlikler kötülüğe çevrilecek, kötülük
ve iyilikler birbirinden çıkarılacak ve ortaya net iyilik veya kötülük yükü
çıkarılacaktır. Eğer işlenen kötülükler kul hukuku değilse iyiliklerin artması
kurtuluşa sebep olacaktır. Ancak işin içinde kul hukuku varsa iyiliklerin
kötülüklerden çok olması kişiyi kurtaramayacak, hak sahibinin affını da
gerektirecektir. Şirk, küfür ve kul hukuku hariç Yüce Allah dilerse kişileri affedebilir.
Af için geçerli olan kriterler yine herkes için aynıdır. Şirk ve küfür gibi affedilmeyecek
suçlar da yine herkes için aynıdır. Kişi henüz dünyada yaşıyorken şirk ve
küfürden vazgeçerse yine affedilecektir. Bu af yine bütün herkes için
geçerlidir. Kim içtenlikle pişman olur, tövbe eder ve Yüce Allah’tan af dilerse
Yüce Allah bağışlayan ve affetmeyi sevendir. Bu fırsat hiçbir ayırıma tabi
tutulmadan ve mutlak bir adalet ile bütün insanlara ve cinlere verilmiştir. Adalet iyilikten daha önceliklidir.
Z. Abidin TOPRAK
Yorumlar
Yorum Yaz
Diğer Yazılar
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Tuhaf Konumlamalar
13.05.2025
...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Tuhaf Konumlamalar
04.04.2025
...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Her Şey Neden Vardır ?
23.01.2025
Evrenin nasıl var olduğu biliniyor ancak neden var olduğunun cevabı bilinmiyor. Yine evrenin nasıl işlediği biliniyor fakat neden böyle işlediği bilinmiyor. Nasıl sorus...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Evrenin Varlığından ve Yönetiminden Sorumlu 31 Toz Parçası
30.12.2024
Evrenimiz dört ana unsurdan oluşmaktadır. Bunlar uzay, zaman, madde ve enerjidir. Bu dört ana unsur...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Üst Akılsız
09.10.2024
Küresel veya lokal düzeyde konsolide edilmiş hiyerarşik üst akıllar bulunur. Bunlar, ortamın bütün koşullarını, belirledikleri hedefler doğrultusunda şekillendirmeye çalışırlar. Bunun için oyun, yanıltma, inandırma, inkar etme, yönlendirme, gizleme, ajite etme, kamuoyu oluşturma, tahrik etme, ayrıştırma,...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
bir uzaylı ile röportaj
14.08.2024
-Uzaydan baktığınızda sizce biz insanlar neden birbirimize acı çektirip birbirimizi öldürüyoruz? -Birincisi her zaman hak ettiklerinizden fazlasını almak istiyorsunuz. ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Üç temel sosyal formül
26.07.2024
Bütün din, mezhep, ideoloji, felsefe, dünya görüşü, kültür, yönetim, yaşam tarzı ve sosyal ilişkilerin doğru veya yanlış olduğunu test etmenin temel bir formülü vardır. Bu formül aynı zamanda birbirinden ne kadar farklı olursa olsun bütün ins...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Ağırlaşmak (Öykü)
23.07.2024
Genç kadın uzandığı çimlerin üstünde dalların arasında görünen gök yüzünün maviliğine bakıyordu. Sonra birden yere doğru çekilmekte olduğunu hissetti. Bedeni ağırlaşıyor ve çimlere daha çok basınç uyguluyordu. Gördüğü karmaşık rüyanın son kısmı böyleydi. Muhtemelen yere doğru çekilmenin etkisiyl...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Üç temel sosyal formül
19.07.2024
Bütün din, mezhep, ideoloji, felsefe, dünya görüşü, kültür, yönetim, yaşam tarzı ve sosyal ilişkilerin doğru veya yanlış olduğunu test etmenin temel bir formülü vardır. Bu formül aynı zamanda birbirinden ne kadar farklı olursa olsun bütün insanlara adil ve ortak bir zemin sunuyor. ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Dünyanın panoramik fotoğrafı
04.06.2024
...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
İnsan ilişkilerinde değer ıstırabı
31.05.2024
İnsan ilişkilerinde yaşanan önemli sorunlardan biri muhataba verilen değer ve bunun karşılığı konusudur. Hemen hemen herkes muhatabına verdiği değer ile bunun karşılığı olan sonuçtan rahatsızlığını dile getirir. Çoğu insan; ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Zamanın Yönü Tersine Döndürülebilir mi?
29.09.2023
Her madde ve enerji bütün veya parçalar halinde uzayda yolculuk yapar. Madde ve enerji parçalarının bu yolculukta ileriye, geriye, yukarıya, aşağıya, sağa, sola ve bunların arasında kalan bütün açılarda hareket etmeleri mümkündür. Hareketin tek bir yönü olmakla birlikte gidilen yönün tersine geri dönmek, herha...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Referanslar
25.09.2023
Referans; herhangi bir büyüklüğün miktarına kaynak, ölçü veya kıyas oluşturan başka bir büyüklüktür. Evrende bulunan her şeyin bir miktarı vardır. Bu miktarların ne kadar az, çok, büyük veya küçük, olduğu ancak başka bir referansa göre belirlenebilir. Hiçbir büyüklük tek baş...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Aşırı hızlardaki sükunet
23.07.2023
Maddelerdeki elektronlar saniyede 300 bin kilometreye yakın hızlarda hareket ediyor. Dünya, kendi ekseni etrafında saatte 1670 km, Güneş’in etrafında saatte 107.000 km hızla dönüyor. Güneş, kendi etrafında saatte 7.000 km, bütün gezegenleriyle birlikte bir sistem olarak Samanyolu Galaksisi’nin etraf...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
İstemediğimiz olayları hayatımızın geçmişinden silmemiz mümkün mü? (Zaman oyunları)
02.06.2023
Masanızdaki kâğıda kalemle derin bir çizgi çiziyorsunuz. Çizginin izi, kâğıdın altındaki deri kaplamada da çıkıyor, hatta aynı çizginin izi derinin altındaki ahşap yüzeye de geçiyor. Sonra kağıttaki çizgiyi siliyorsunuz, deriyi deforme eden çizik izini de düzeltip eski durumuna getiriyorsunuz, daha sonra da ahşap ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Schrödinger’in Kedisi
30.04.2023
Schrödinger’in kedisiGünümüz dünya insanlarının yaklaşık % 95’i Schrödinger’in kedisinin hayatı...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Pencerenizden içeri girenler
31.12.2022
Açık bıraktığınız pencerenizden evinizin içine soğuk, dolu, toz böcek, gürültü, fare veya hırsız girebilir. Bunlar evinizin içine girdiğinde sizin için dört seçenek belirecektir. Bunlardan biri;...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Maddenin ana taşıyıcı kolonları
21.12.2022
Bir binayı taşıyan ana güç, kolonlarıdır. Bu yüzden en sağlam olması gereken de yine kolonlardır. Bu güvence insan için son derece önemlidir. Ne var ki her şeye rağmen bütün madde ve cisimler görece kolaylıkla parçalanabilirler. Bunun tek istisnası ise atom çekirdeğidir. ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Şeytan diyor ki;
13.12.2022
...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Tuğla
11.11.2022
"Temeline harç olmak" ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Tanımsız
27.10.2022
Acıları yere gömmek vardı yeryüzünde mutlu kalmak İnsanlar gömüldü yere ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Görgüsüzlük
17.10.2022
...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Akıl ve acı
25.09.2022
George Floyd, ABD’nin beyaz polisi tarafından, diziyle boğazına 9 dakika boyunca bastırılmas...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
İyi bir kötülük türü yoktur
19.08.2022
En kötü kötülük iyi bir değer adına işlenen kötülüklerdir. Allah adına bir kötülük işlendiğinde iki seçenek aktive olmaya başlar. Ya insanlar Allah’a teslimiyet göstermeye devam edip o kötülüğü meşru görecek, destekleyecek ve Allah’ın rızasını kazanm...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Ücretsiz güzellik merkezi
02.08.2022
İnsanların çoğu genellikle dışına yatırım yapıyor. Dışa yapılan yatırım zamanla bozulur. İçe yapılan yatırım ise kalıcıdır. Şöyle bir güzellik merkezi düşünün: -Her türlü kötü ahlak güzelleştirilir. ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Kadınlar ve erkekler
18.07.2022
...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Kadife Kaplı Çöpler
17.06.2022
Evdeki halınızı severek almışsınız. Ama yorgan diye kimin üstünü o halıyla örterseniz üzerinden fırlatıp atacaktır. Buzdolabınız gayet güzeldir. Fakat içine ayakkabılarınızı koyarsanız kimse o dolabın kapısını açmayı istemez. Işıl ışıl parlayan güzel tencerenizi ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
İnsanlık hangi sonuca bağlanacak?
14.05.2022
Dünyanın yaşanmaz hale gelmesi halinde insan neslinin devam etmesini sağlamak için önerilen en güçlü çözüm, başka bir gezegene taşınmak olarak belirtiliyor. Ancak yakın çevremizde yaşamaya elverişli bir gezegen olmadığından en iyimser haliyle böyle bir gezegenin bizden yüz mily...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Çeşitlilik
24.03.2022
Çeşitlilik bir gereklilik midir, kaçınılmazlık mıdır, faydalı mıdır, zararlı mıdır ? Bu soruların yanıtını bilmeden çoğu defa çeşitliliği bir engel olarak görür...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Hızlı Zaman Endişesi
24.02.2022
Bir çocukla bir saatlik yolculuk yaptığınızda çocuk neredeyse her on dakikada bir size; "daha gelmedik mi" diye sorar. Başta yolculuğun bir saat süreceğini söylemiş olmanıza rağmen sık sık bu soruyla muhatap olursunuz. Siz çoğun sabırsızlığından, o da sizin sabrınızdan şikayet...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Kuantum
25.01.2022
Kuantum fiziği veya kuantum mekaniği evreni “miktarlar” üzerinde açıklayan bir bilimdir. Buna nicem veya dalga mekaniği de denir. Kuanta, “miktar” demektir. Latince kökenli bu kelimenin orijinali kuantus, yani “ne büyüklükte ne kadar” anlamındadır. Do...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Kuantum Belirsizlik İlkesi
24.12.2021
Werner Heisenberg ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Çift Yarık Deneyi (Young Deneyi)
30.11.2021
Çift yarık deneyi; fizik, optik ve kuantum fiziğine çok değerli katkılar sunmuş...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Kuantum Dolanıklık
25.11.2021
Atom altı noktasal parçacıklardan her birinin diğeriyle aynı olan bir eş parçacığı vardır. Bunların birbirinden tek farkı biri hangi yöne doğru dönüyorsa eşi bunun tersi yönünde dö...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Yokluk
15.11.2021
Yokluk denince çoğumuzun aklına içinde hiçbir şeyin bulunmadığı boş bir alan, ya da boş ve karanlık bir ortam gelir. Halbuki boşluk ve alan uzaya ait uç boyutlu bir varlıktır ve içinde hiçbir şey olmasa da bu alanlar yokluk demek değildir. Bunu böyle algılamamızın nedeni yokluğu, ona yakın bir va...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Kuantum Sıçraması
08.11.2021
Kuantum sıçraması kavramı, ilk defa 1913’te Danimarkalı fizikçi Niels Bohr tarafından kullanılarak bilim literatürüne girdi. Bu, aynı zamanda modern atom teorisiydi. Buna göre atom çeki...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Işığın Gizemli Dünyası
21.10.2021
...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Kaçınılmazlık
13.09.2021
Kaçınılmazlık deneyden daha güçlü bir argümandır. Deney düzeneklerinde hesaba katılmayan küçük bir ayrıntı olabilir ve bu ayrıntı yüzünden deneyin sonucu farklı çıkabilir veya sonuç aynı olduğu halde neden farklı olabilir. Fakat kaçınılmazlık alternatifsiz seçenektir. Eğer 2+X = ? diye bir soru sorulursa hem X’in değeri için sonsuz s...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
SU
06.08.2021
Su, bir oksijen ve iki hidrojen elementinden oluşan kimyasal bir bileşiktir. Oksijenin yakıcı, hidrojenin de yanıcı olmasına karşın su yangın söndürücü bir özelliğe sahiptir. Tadı ve kokusu olmayan suyun rengi hafif mavidir. Bunun nedeni kırmızı dalga boylarındaki ışığı bir miktar emmesidir. Canlılar için su kaçınılmazdır. Bazı mikroo...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Büyüklük ve Küçüklüğü Tasarlamak
26.07.2021
Bir gün evinizin kapısını açıp içeri girdiğinizde evdeki eşyanın, olduğundan daha büyük veya daha küçük olduğunu görürseniz ne düşünürsünüz? Söz gelimi masanızdaki 30 santimetrelik cetvelin 3 metre kadar uzadığını, çamaşır makinanızın kibrit ku...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Algı Ötesi Tek Yönlülük
28.06.2021
Tabiatta çok değerli ve bir o kadar da cazip sırlar bulunmaktadır. Bu sırlar bazen algılarımıza sığmayan, bazen çok ilginç, bazen de evren içinde...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Canlılık
31.05.2021
Eğer bir gün yürürken yol kenarında bulunan bir kaya parçasının kımıldadığını, hareket edip yürüdüğünü, sonra size dönüp gülümsediğini ve “gel” diye seslendiğini görürseniz, ya küçük dilinizi yutar ya da tabana kuvvet d...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Mesafeler
29.04.2021
Mesafe nedir, mesafeler olmasaydı bütün her şey nasıl görünecekti, bilinen en uzun ve en kısa mesafe hangileridir, bunların arasındaki oransal ortalama ne kadardır? Bu mesa...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Her Şey Ne Kadardır? (Evrenin Miktarı)
30.03.2021
Evren beş ana varlıktan oluşuyor. Bunlar; uzay, zaman, madde, enerji ve bilgidir. Evren 13.8 milyar yıl önce Big-Bang (Büyük Patlama) ile bir sıfır hacim içinde (yoktan) var edildi. Bu olay en b...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Kara Delikler
18.03.2021
Kara delikler birer maddedir. Kara delikleri anlamak için öncelikle maddenin nasıl oluştuğu, nasıl topaklandığı ve kütle çekim kuvvetinin uzay ve zamanı nasıl deforme ettiğini bilmek gerekiyor. Kütlesi olan her varlık kütle çekim...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Zamanda Yolculuk Yapılabilir mi?
17.02.2021
Aslında ışık ve ışık hızında yol alan enerji parçacıkları hariç diğer her şey zamanda yolculuk yaparlar. Yolculuk denince çoğu insan bunu uzayda yapılan yolculuk olarak anlıyor. Teorik olarak yolculuk uzayda, zamanda ve ikisinde olmak üzere üç şekilde yapılabilir. Uzay veya zamanın iki noktası arasında alınan mesafeye yolculuk d...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
İhtiyaç, Kaynak ve Bölüşüm Problemi
12.02.2021
Eğer ihtiyaçlar sınırlı ve kaynaklar sınırsız olsaydı iktisat bilimine gerek olmazdı. Tıpkı hastalık ve ölümün olmaması halinde tıp bilimine ihtiyaç duyulmayacağı gibi. Fakat insan ihtiyaçları sonsuz, dünya kaynakları ise sınırlıdır. Bu, ihtiyaç – kaynak ilişki...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Onu nasıl hayal etmek isterdiniz?
13.01.2021
Sevdiğiniz bir insanı nasıl hayal etmek istersiniz? Fiziğini, giyimini, yaşını, karekterini, eylem, düşünce ve yaklaşımlarını nasıl tasvir edersiniz? Sözgelimi onu kusursuz görebilir veya ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Her Şeyin Teorisi (Sicim Kuramı)
23.11.2020
Her şey ne demektir? Her şey bir şeyden mi yaratıldı ? Eğer böyleyse madde, enerji, zaman,...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Zaman, son yıllarda gerçekten hızla akıp gidiyor mu?
20.11.2020
Zaman, son yıllarda gerçekten hızla akıp gidiyor mu? ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Bu Akşam Her Şey Büyüyecek
16.11.2020
Bir pazar sabahı koltuğunuza yan uzanmış sehpadan kahvenizi yudumluyorsunuz. Ancak birazdan sıra dışı bir olay gerçekleşecek. Elinizi tekrar fincana uzattığınızda fincanınızın bir tas kadar büyüdüğünü göreceksiniz. Büyük bir şaşkınlıkla elinizi çekip fincana odaklanacaksınız. Şaşkınlığınız her saniye artmaktadır, çünkü fincan her saniye düzenli ...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Kadını ve Erkeği Tasarlamak
02.11.2020
Bir erkek için kadın ne kadar caziptir? Aynı şekilde bir kadın için erkek ne kadar caziptir? Her bir soruyu muhatabına sormak daha anlamlıdır. Henüz yaratılmazdan önce erkek-dişi veya kadın ve erkek gibi iki cazip cinsiyet kimin aklına gelebilirdi? Kim bunları tasarlayıp h...
Devamını Gör
![]()
Z.ABİDİN TOPRAK (DİYARBAKIR ’DAN YAZIYOR )
Kapılardaki Yazı
30.10.2020
Adam hayretler içindeydi. Alacaklı olduğu herkes onar dakika arayla kendisine borcunu ödemeye geliyordu. Borçluların başına saksı mı düşmüştü, yoksa gece hep beraber rüya mı görmüşlerdi? Hiçbir umudu kalmamışken bir anda iflastan kurtulmuş ve tekrar eski zenginliğine kavuşmuştu. Art...
Devamını Gör