Küresel politikaların merkezi hâline gelen Orta Doğu ve Türkiye'nin Orta Doğu stratejileri, İstanbul Aydın Üniversitesi'nde gerçekleşen konferansta ele alındı.

İstanbul Aydın Üniversitesi OrtaDoğu Kafkasya Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen "Orta Doğu'daDurum: Türkiye'nin Stratejik Hedefleri" başlıklı konferansta tarihçi kimliğiyleöne çıkan Azerbaycan muhalefetinin lideri Prof. Dr. Cemil Hasanlı ve İAÜUluslararası Ticaret Bölümü Başkanı Prof. Dr. Ahmet Sedat Aybar konuştu.

Azerbaycan muhalefetinin liderive 2013 yılında Azerbaycan başkanlık seçimlerinde Azerbaycan Cumhurbaşkanıİlham Aliyev'e rakip olan Prof. Dr. Cemil Hasanlı, Sovyetler Birliği veAzerbaycan perspektifinden Orta Doğu meselesini ele aldı. Sovyetlerinçöküşünden sonra ortaya çıkan gizli arşiv belgelerinin Orta Doğu'ya dair çokgizli emelleri ortaya çıkarttığını belirten Prof. Dr. Hasanlı, Ortadoğu'daSovyetlerin asıl yerleştiği ülkelerin Irak ve Suriye olduğunun altını çizerek"1971 yılında Sovyetler Suriye'de Akdeniz politikaları için bir üs kurmuştu.Suriye, Sovyet politikaları için hayati bir öneme sahipti" değerlendirmesindebulundu.

İngilizlerin Kürtlere yönelikpolitikasına karşı Sovyetler Birliği'nin de Kürtleri kendi tarafına çekmeniyetiyle planlar yaptığını belirten Prof. Dr. Cemil Hasanlı, SovyetlerinKürtleri her zaman İran ve Türkiye'ye karşı bir silah olarak gördüğünübelirterek, Sovyetler'de yıkıldığı zamana dek Türkiye dışındaki KürtleriKürtlere karşı kullanmak için rapor hazırlandığına dikkat çekti.

AZERBAYCAN'DA TÜRK SEVGİSİ SİLİNEMEZ

Öğrencilik yıllarından birhatırasını da konferansta paylaşan Prof. Dr. Cemil Hasanlı, Sovyetler dönemindeöğrencilerin genellikle Azeri Türkü, subayların da Rus olduğunun altınıçizerek, "1974 yılında Temmuz ayında televizyonda ‘Türk ordusu Kıbrıs'agirmiştir' haberi çıktığında öğrenciler arasında yer yerinden oynadı. Herkesçok sevindi. Rus subaylar bu duruma hayret ettiler. Sovyet ideolojisiAzerbaycan'daki Türklüğü yok edememiştir. Bugün de gençler arasında Türksevgisinin devam ettiği inancını taşıyorum" dedi.

TÜRK ŞİRKETLERİ KÖRFEZ ÜLKELERİNE 53 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM YAPTI

Konferansta Körfez ülkelerininiktisadi yapısı hakkında bir konuşma yapan Prof. Dr. Ahmet Sedat Aybar, dışpolitikada belirleyici olanın ekonomi olduğunu belirterek, dış politikaya dairiddiaların iktisadi parametrelerle uyumlu olmadığı müddetçe gerçekçiolamayacağını belirtti. Türkiye'nin Orta Doğu'ya ve Körfez'e açılmasının1974'te gerçekleşen Kıbrıs harekâtı sonrası ABD ve NATO tarafından uygulananambargo sonucu gerçekleştiğini belirten Prof. Dr. Aybar, 2002'de AKP iktidaragelene kadar Orta Doğu'ya yönelik bir ilgi olsa da bunun iktisadi açıdan pek deyoğun olmadığını ifade etti. "Bugünün Türk dış politikasında iktisadiilişkilerin ötesinde siyasi ilişkiler öne çıkmış durumda. Türkiye'nin siyasiilişkileri petrolün de ötesine geçmiş durumda. Türkiye'nin bölgeyle ticareti depetrolün ötesine geçmiş durumda" ifadelerini kullanan Prof. Dr. Sedat Aybar,Türkiye'nin 2014 yılında Körfez ülkeleriyle 16 milyar dolar ticaret hacmininolduğuna ve Türk şirketlerinin başta Suudi Arabistan olmak üzere bu ülkelerde53 milyar dolarlık yatırım yaptığına dikkat çekti. Ancak Prof. Dr. Aybar'a göreolumlu yönde kurulan bütün siyasi gelişmelere ve ilişkilere rağmen iktisadigelişmeler tatmin edici değil.

KÖRFEZ ÜLKELERİNİN ENTEGRASYONU MÜMKÜN DEĞİL

Körfez ülkelerinin Avrupa Birliği gibi bütüncül bir yapı içerisinde entegrasyonunun önceki yıllarda telaffuz edildiğine değinen İstanbul Aydın Üniversitesi Uluslararası Ticaret Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ahmet Sedat Aybar, Körfez ülkelerinin kendi içinde bir entegrasyon sağlamasının iktisadi açıdan mümkün olmadığını belirterek, "Körfez ülkelerinin bir araya gelerek kapsamlı bir birlik kurmasının iktisadi açıdan mümkün olmadığını Katar'da verdiğim bir konferansta Trump seçilmeden önce anlatmıştım. Aradan geçen zaman gösterdi ki Trump sonrası dönemde Körfez ülkelerinin bir entegrasyon sağlayamayacağı ortaya çıktı" şeklinde değerlendirmede bulundu.

İPEKYOLU HABER MERKEZİ