Komşu’da İnsan Hak ihlalleri: İran

18.12.2023
Paylaş

İran’da insan hakları ihlalleri uzun yıllardır devam etmektedir. Bu durum İşkence, keyfi tutuklama, sansür, ifade özgürlüğü kısıtlamaları, din özgürlüğü ihlalleri, kadın hakları ihlalleri, LGBTİ+ bireylerin ayrımcılığa uğraması gibi konular, insan hakları savunucuları ve uluslararası insan hakları örgütleri tarafından çokça gündeme getirilmektedir.

İran’da cezalandırma olarak işkence yaygın olarak kullanılan bir yöntemdir. Gözaltına alınan ve tutuklanan kişilerin fiziksel ve psikolojik olarak işkenceye maruz bırakılması, itiraf almak veya susturmak amacıyla sıkça kullanılan yöntemlerdendir. İşkence gören kişiler genellikle adli süreçlerde savunma hakkını kullanamazlar. Bu da ortaya çok büyük insan hak ihlalleri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Ek olarak keyfi tutuklamalar İran’da sık olarak görülen bir diğer sorundur. İfade özgürlüğüne sahip olan insanlar, muhalif siyasi görüşlerini dile getirdikleri için tutuklanmaktadır. Yargısız infazlar da ne yazık ki yaşanmaktadır, tutukluların insanlık dışı koşullarda tutulduğu ve adil yargılama hakkının ihlal edildiği birçok insan hakkı raporlarına yansımaktadır.

Sansür ve ifade özgürlüğü kısıtlamaları da İran’da yaygın bir sorundur. İnternet sansürü yaygındır ve erişim kısıtı ile birlikte hükümet, muhalif siteleri, sosyal medya platformlarını ve haber sitelerini engelleyerek bilgi akışını kontrol etmektedir. Gazeteciler ve yabancı medya kuruluşları da hükümet tarafından sansürlenmekte ve gözetim altında tutulmaktadır.

Bunun yanında Din özgürlüğü ihlalleri İran’da çokça yaygındır. İslam dini dışında olan inanç ve mezheplere mensup olan kişiler ayrımcılığa uğramaktadır. Hristiyanlar, Bahailer, Sünniler ve diğer dini azınlıklar, inançlarını özgürce yaşayamazlar ve ayrımcılığa maruz kalırlar.

Kadın hakları da İran’da ciddi bir sorundur. Kadınların siyasi ve sosyal hakları sınırlıdır ve kadına yönelik şiddet yaygındır. Kadınlar özellikle giyimleri ve hareketleri konusunda sıkı şekilde denetlenir ve ahlaki polisler tarafından taciz edilir. Bunun bir örneğini geçtiğimiz yıllarda “Mahsa Amini” Olaylarında yakinen şahitlik etmiş olduk. Peki ne olmuştu?

Tahran’da 13 Eylül’de "ahlak polisi" olarak bilinen İrşad devriyelerince gözaltına alındıktan sonra komaya girerek hastaneye kaldırılan Amini’nin 16 Eylül’de yaşamını yitirmesi ülkede infiale yol açmıştı.

Tepkiler üzerine Tahran polisinden yapılan açıklamada, İrşad devriyesinin Emini’yi bir saatlik "brifing" için karakola götürdüğü, genç kadının burada aniden bilincini kaybetmesi ve kalp rahatsızlığı yaşaması üzerine hastaneye sevk edildiği belirtilmişti. Ve bu olay uzun bir süre protesto edilerek ülkedeki kadınlara yönelik ayrımcılıklar gündeme getirilmiştir.

LGBTİ+ bireyler de İran’da ayrımcılığa uğramaktadır. Homoseksüellik İran’da suç olarak kabul edilir ve LGBTİ+ bireyler zulme maruz kalır. Eşcinsel ilişkilerin cezalandırıldığı, eşcinsel bireylerin toplumdan dışlandığı ve hatta idam edildiği rapor edilmektedir. HRANA (Human Rights Activists News Agency) geçtiğimiz yıl bildirdiği habere göre:

İsimlerinin Mehrdad Karimpour ve Farid Mohammadi olduğu bildirilen iki kişinin yargılandıkları mahkemede “İki erkek arasında zorla cinsel ilişki” adında bir suçtan yargılanıp hüküm giydikleri belirtildi. Ve altı yıldır İran hükümeti tarafından bir cezaevinde alıkoydukları aktarılmıştır.

İran’da insan hakları ihlalleri, ülkenin hükümeti ve yargı sistemindeki yapısal sorunlar, toplumsal baskılar ve uluslararası baskıların bir sonucu olarak devam etmektedir. Uluslararası toplum ve insan hakları örgütlerinin bu konuya dikkat çekmesi ve İran hükümetine baskı yapması gerekmektedir.

İran’da insan hakları ihlalleri hakkında, yapılan araştırmalar ve raporlar gösteren bazı önemli noktalar şunlardır:

2022 yılında İran, önceki yıllara kıyasla yüzde 75 daha fazla insanı idam etmiştir.

İslam Cumhuriyeti yönetiminde, hapishane sistemi merkezileştirildi ve büyük ölçüde genişletildi, erken bir dönemde (1981-1985) 7900’den fazla insan idam edildi.

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi, İran’daki insan hakları ihlallerinin incelenmesi için araştırma heyeti görevlendirilmesi

beslenmiştir.

İran’daki insan hakları ihlalleri hakkında düzenlenen ilk toplantı, BM İnsan Hakları Konseyi tarihinde önemli bir olguydu.

Uluslararası Af Örgütü ve İran Adalet Platformu’nun raporlarına göre, İran’ın Arapların çoğunlukta bulunduğu Ahvaz şehrinde insan hakları ihlalleri yaşanmaktadır.

Bu bilgiler, İran’da insan hakları ihlalleri hakkında yapılan araştırmalar ve raporları gösteren bir genel bakışı şeklinde sunmaktadır.

Abdullah Memiş

Araştırmacı Gazeteci

İpekyolu Haber Ajansı

Kaynakça

iranda-insan-haklari-ihlal-raporu-protestolar-sonrasi-idamlar-yuzde-75-arttı / 2023

^ "Human Rights Reports | CODIR" (İngilizce). 15 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2019.

https://www.iramcenter.org/bmnin-irandaki-insan-haklari-ihlallerini-arastirma-karari-865 / Rahim Farzam 2022

Two LGBTQ+ Rights Activists Sentenced to Death/Hrana

September 6-2022

Yorumlar

Bu yazıya henüz yorum yapılmamış. İlk yorum yapan siz olun.

Yorum Yaz

Diğer Yazılar

ABDULLAH MEMİŞ

Kapitalist Enformasyonun Pençesinde Bir Dünya

24.04.2024

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

Umut ve Mutluluk

31.03.2024

Bugün mutluluktan dem vuralım. ...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

Kapitalist Enformasyonun Pençesinde Bir Dünya

21.03.2024

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

Van Emek Gençliğinden

21.02.2024

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

Doğuda Artan İşsizlik: Kürt Gençleri Umutlarıyla Göç Ediyor

19.02.2024

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

Türkiye’de Artan Hayvan Cinayetleri Toplumun Vicdanını Sarsıyor

14.02.2024

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

GAZZE’DE İNSANLIK SAVAŞI

15.01.2024

GAZZE’DE İNSANLIK SAVAŞ...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

TÜRKİYE CUMHURİYETİ VE HİLAFET

02.01.2024

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

Van Gölünde İklim Krizi

30.12.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

VANDA ULAŞIM SORUNU

28.12.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

Tohumdaki İnsan 2

30.11.2023

TOHUMDAKİ İNSAN KİMDİR?...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

Öteki Turşular ( Etnosentrizm boyutuyla bakış )

18.11.2023

Ötek...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

VAN’DA ORGANİK TARIM

05.11.2023

Van Yüzü...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

Üç Adımda Nasıl Kendim Olurum?

30.10.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

Mutluluk

30.10.2023

Bugün mutluluktan dem vuralım. ...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

VAN GÖLÜ/DÜZELTME

30.10.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

TÜRKİYE DE KADIN CİNAYETLERİ RAPORU

30.09.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

TÜRKİYE’DE HAYVAN HAKKI İHLALLERİ

29.09.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

VAN GÖLÜNDE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ ( Yetersiz kaynak nedeniyle düzenlemede )

29.09.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

Keşke derken tüketilenler

31.08.2023

“Keşke…” ...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

Tohumdaki İnsan

31.08.2023

TOHUMDAKİ İNSAN KİMDİR?...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

HAYVAN DENEYİ Mİ YOKSA KIYIM MI?

25.08.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

İLK BASMANE FABRİKASI

27.07.2023

Fabrikanın kuruluş yeri olarak Nazilli’nin seçilmesi, Birinci Beş Yıllık Sanayi Plânı’nda gözetilen “Bir fabrikanın yeri; onun işleyebilmesi için muhtaç olacağı enerjinin ve kömürün, su...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

ERKEKLİK ÜZERİNE

23.07.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

ÜÇ ADIMDA KENDİN OLMAK

23.07.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

TÜRKİYEDE HAYVAN HAKKI İHLALLERİ

14.07.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

TÜRKİYE’DE ÇOCUK İŞÇİ GERÇEĞİ

21.06.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

2023 DE TÜRKİYEDE KADIN CİNAYETLERİ

19.06.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

KIDS BRIDES/ÇOCUK GELİNLER

16.06.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

MUTLU BİR SİYASET

31.05.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

TÜRKİYE DE 28 MAYIS SEÇİMLERİNDEN 29 MAYISA

29.05.2023

TÜRKİYE DE 28 MAYIS SEÇİMLERİNDEN 29 MAYISA...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

TOHUMDAKİ İNSAN

26.05.2023

TOHUMDAKİ İNSAN KİMDİR?...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

ÇOCUK GELİNLER

28.04.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

YENİ BİR YAŞAM

28.04.2023

"Bak tam bitti derken yeşeren hayatlar var!"...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

YARADILIŞ VE TOPLUM

28.04.2023

Sevgili okuyucularım, ...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

BAŞARISIZ TOPLUM NASIL OLUŞUR?

31.03.2023

Öncelikle başarısız toplum ya da toplumlar yoktur! Başarıdan yoksun bırakılmış toplumlar vardır. Peki nasıl mı başarısızlaştırılır? Hadi gelin hep birlikte öğrenelim. ...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

BEDEN VE İNSAN

30.03.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

YAŞAMAK ÜZERİNE SPEKTRUM

27.03.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

NEFRETİMİZ NEDEN?

27.03.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

SİYASAL TOPLUM

28.02.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

(ARAŞTIRMA YAZISI) KİDS BRIDES

26.02.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

TEK YÜREK OLARAK SEVELİM

26.02.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

YALNIZ İNSANLAR

20.02.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

KEŞKELERDE KAYIPLAR

29.01.2023

...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

İNSAN DERKEN?

26.01.2023

İnsan,terim anlamıyla; Toplum hâlinde bir kültür çevresinde yaşayan, düşünme ve konuşma yeteneği olan, evreni bütün olarak kavrayabilen, bulguları sonucunda değiştirebilen ve biçimlendirebilen canlıHuy ve a...

Devamını Gör

ABDULLAH MEMİŞ

AYNADAKİ KATİLİM

20.01.2023

Bugün geçen bir haftanın son saatlerinin yorgun bir günü.Hafta boyunca sayısız ölüm, sayısız kadın,çocuk,hayvan cinayetine şahit olup suskunluğumuza gömüldük. Sanki yapacak hiçbir şeyimiz yok...

Devamını Gör