MUSTAFA ŞAYIK

Devlet, toplumun düzenini sağlamak, vatandaşların haklarını korumak ve kamu hizmetlerini yürütmekle sorumludur. Ancak bu görevlerin düzgün şekilde yerine getirilmesi için devletin sadece yasa yapması ve uygulaması yetmez. Asıl önemli olan, bu işlemlerin doğru yapılıp yapılmadığının denetlenmesidir. Denetim, devletin sağlıklı ve adil işlemesinin temel şartlarından biridir.

Devletin Denetim Fonksiyonu

Denetim, devletin kendi kurumlarını, çalışanlarını ve uygulamalarını kontrol etmesi anlamına gelir. Bu kontrol sayesinde hatalar tespit edilir, yanlışlıklar düzeltilir ve kamu kaynakları doğru şekilde kullanılır. Örneğin, devletin bütçesiyle yapılan bir yol çalışmasının gerçekten kurallara uygun yapılıp yapılmadığını inceleyen kurumlar vardır. Bu kurumlar, hem paranın boşa harcanmamasını sağlar hem de vatandaşın hakkını korur.

Devlet içindeki en önemli denetim mekanizmaları şunlardır:

• Yasama denetimi: Meclis, hükümetin yaptığı işleri sorgulayabilir, soru önergeleriyle bilgi alabilir.
• Yargı denetimi: Mahkemeler, devletin kararlarının ve işlemlerinin hukuka uygun olup olmadığını denetler.
• İdari denetim: Devletin kendi içindeki müfettişler ve kontrol sistemleri ile yapılan denetimdir.
• Bağımsız denetim kurumları: Sayıştay gibi kurumlar, özellikle mali denetim yapar ve kamu harcamalarını kontrol eder.

Neden Önemlidir?

Denetim olmazsa, devlet içinde yolsuzluk, usulsüzlük ve görev ihmalleri artar. Devlet gücünü kötüye kullanan kişiler cezalandırılmazsa, halkın devlete olan güveni sarsılır. Ayrıca vatandaşlar, devletin adil ve şeffaf olduğuna inanmazsa, toplumsal barış da zarar görür.

Etkin bir denetim sistemi, hem devlet yöneticilerini sorumlu kılar hem de halkın haklarını korur. Bu nedenle denetim, demokrasinin temel taşlarından biridir.

Devletin güçlü, adil ve güvenilir olabilmesi için denetim şarttır. Denetim sayesinde devlet kendi işleyişini kontrol eder, hataları düzeltir ve halkın güvenini kazanır. Bu nedenle denetim, sadece teknik bir işlem değil, aynı zamanda hukukun üstünlüğünün ve demokrasinin bir güvencesidir.

Trafik güvenliği, sadece bireysel sürücülerin değil, toplumun tamamının hayatını etkileyen bir konudur. Her yıl binlerce kazanın yaşandığı ülkemizde, bu kazaların büyük bir kısmı kural ihlallerinden kaynaklanmaktadır. Bu nedenle İçişleri Bakanlığı ve Emniyet Genel Müdürlüğü, her yıl trafik kurallarında ve cezalarda çeşitli düzenlemelere gitmektedir. 2025 yılı itibarıyla da trafik cezalarında önemli güncellemeler yapılmıştır. Bu yazımızda, 2025 yılı yeni trafik cezaları, artan oranlar ve uygulamadaki değişikliklere göz atacağız.

1. Trafik Cezalarında Genel Artış

2025 yılı itibarıyla trafik cezalarına %58,46 oranında yeniden değerleme zammı yapılmıştır. Bu artış, 2024 yılı yeniden değerleme oranına paralel olarak belirlenmiş ve Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Öne çıkan bazı cezalar şu şekildedir:

İhlal Türü2024 Cezası (₺)2025 Cezası (₺ - yaklaşık)Hız sınırını %10-30 aşmak1.506 ₺2.386 ₺Kırmızı ışıkta geçmek1.506 ₺2.386 ₺Emniyet kemeri takmamak691 ₺1.095 ₺Seyir halinde telefon kullanmak1.510 ₺2.393 ₺Alkollü araç kullanmak (ilk kez)6.440 ₺10.200 ₺Muayenesiz araçla trafiğe çıkmak1.506 ₺2.386 ₺

Not: Ceza tutarları araç türüne, sürücünün ehliyet durumuna ve ihlalin tekrar edilip edilmediğine göre değişiklik gösterebilir.

2. Yeni Uygulamalar ve Dijital Denetimler

a) Plaka Tanıma Sistemleri (PTS) Yaygınlaştı

2025 yılında, Türkiye genelindeki şehir içi ve otoyol güzergahlarına yerleştirilen Plaka Tanıma Sistemleri, hız ihlali ve kırmızı ışık ihlali gibi durumları otomatik olarak tespit etmektedir. Bu sistem sayesinde denetimler 7/24 sürdürülmekte, manuel kontrol ihtiyacı azalmakta ve cezalarda itiraz süreci daha şeffaf hale gelmektedir.

b) e-Ceza Bildirim Sistemi

Artık trafik cezaları, sürücülerin e-Devlet sistemine tanımlı e-posta adreslerine veya SMS olarak bildiriliyor. Fiziki tebligat süreci ikinci plana alınarak, hızlı ve dijital tebligat dönemi başlamış durumda.

3. Önemli Yeni Düzenlemeler

a) Yayaya Yol Vermeme Cezası Artırıldı

Yaya geçitlerinde yayaya yol vermeyen sürücülere kesilen ceza, 1.506 ₺ iken 2025 itibariyle yaklaşık 2.386 ₺'ye yükseldi.

b) Drift ve Modifiye Araçlara Ağır Yaptırımlar

Yetkisiz modifiye edilen araçlara ve kamuya açık alanlarda “drift” yapan sürücülere yönelik cezalar 20.000 ₺'yi aşabiliyor. Ayrıca ehliyete el koyma ve aracın trafikten men edilmesi gibi cezai yaptırımlar uygulanıyor.

c) Ehliyetsiz Araç Kullanımı

Ehliyetsiz araç kullananlara kesilen ceza 12.977 ₺'den yaklaşık 20.550 ₺'ye yükseldi. Ayrıca aracı veren kişi için de aynı tutarda ceza kesilmektedir.

4. Erken Ödeme İndirimi

Trafik cezalarında, cezayı tebliğ aldıktan sonra 15 gün içinde ödeme yapanlara %25 indirim uygulanmaya devam ediyor. Bu durum, sürücülere maddi anlamda bir nebze kolaylık sağlamaktadır.

5. Ceza Puanı Sistemi ve Ehliyet İptali

Her trafik kuralı ihlali, belirli bir ceza puanı ile sürücü siciline işlenir. Bir yıl içinde 100 ceza puanına ulaşan sürücülerin ehliyetine geçici olarak el konulmakta, tekrarı halinde ehliyet iptali bile söz konusu olabilmektedir.

Sonuç

Trafik cezalarındaki bu yeni düzenlemeler, sadece caydırıcılık değil aynı zamanda toplumsal bilinç oluşturmayı amaçlamaktadır. Unutmamak gerekir ki cezalar, kaza yaşandıktan sonra değil, kazaların önüne geçilmesi için vardır. Her sürücünün, hem kendi can güvenliği hem de trafikteki diğer bireylerin güvenliği için kurallara uyması temel bir sorumluluktur.